De vijf zintuigen en hun relatie tot het eetgedrag van paarden.

De vijf zintuigen die we delen met onze paarden – zien, ruiken, proeven, horen en voelen – worden gebruikt om onze omgeving te verkennen en te begrijpen. Met deze zintuigen pikken we signalen op en interpreteren ze, terwijl we keuzes maken die ons veilig en comfortabel houden. Onze paarden doen hetzelfde. Paardeneigenaren zullen misschien verbijsterd zijn over de manier waarop hun paarden reageren op de aanvoer van hooi, voer en water, maar door deze dingen vanuit het perspectief van een paard te bekijken, kunnen we beter begrijpen waarom ze reageren op manieren die in eerste instantie verrassend lijken.

Zien. Paarden zien goed, zelfs bij heel weinig licht, maar in een vertrouwde omgeving letten ze niet altijd op wat ze zien. Als de waterbak bijvoorbeeld altijd in een bepaalde hoek van de wei heeft gestaan, en je verplaatst hem naar een andere plaats, kan het paard naar de waterbak op zijn nieuwe plek kijken en vervolgens gaan zoeken op de plek waar deze eerst stond. Hetzelfde kan gebeuren als je altijd op dezelfde plaats in de wei hooi voert. Sommige paarden hebben de veranderingen sneller door dan andere, en de meeste zullen uiteindelijk per ongeluk het water of hooi tegenkomen, maar het is geen slecht idee om je paarden een keer of twee naar de nieuwe locaties te leiden. Ga er niet vanuit dat ze gewoon geen honger of dorst hebben! Dit is vooral belangrijk voor oudere paarden die misschien al heel lang hetzelfde op dezelfde manier doen.

Ruiken. Het reukvermogen is bij paarden goed ontwikkeld. Het is belangrijk om de voerbak en drinkbak van het paard schoon te houden, omdat een beschimmelde of muffe geur ervoor kan zorgen dat het paard niet gaat eten of drinken. Paarden zullen vaak (maar niet altijd!) voer of hooi weigeren dat slechts licht beschimmeld is en in de ogen van de eigenaar in orde is. Voor paarden die geen water willen aannmen als ze van huis zijn, is het verstandig om vertrouwd water mee te nemen als je naar een show of trailrit gaat. Er is misschien niets mis met het water tijdens het evenement, maar als het voor het paard vreemd ruikt, is de kans groot dat hij niet zal drinken, zelfs als hij dorst heeft. Bekend water in een nieuwe emmer kan hetzelfde effect hebben. Een paardenneus kan erg kritisch zijn!

Proeven. Dit zintuig is nauw verwant aan geur, en is een van de redenen waarom veranderingen in voer- of hooitypes geleidelijk moeten worden ingevoerd, door steeds een beetje van het nieuwe te mengen met een deel van het oude, en gedurende een week elke dag meer van het nieuwe product toe te voegen. Door deze aanpak kan de microbiële populatie van de achterdarm van het paard zich ook aanpassen aan de veranderingen, maar als het paard het nieuwe voer niet wil eten, doet dit er niet toe. Paarden zijn ook goed in het detecteren van supplement of medicijn wat door hun voer is gemengd. Ze kunnen het voer helemaal weigeren, of voorzichtig om de toevoeging heen eten en deze op de bodem van een verder lege voerbak achterlaten. Ze zijn daar verrassend handig in. Soms helpt het om deze toevoegingen door het voer te mengen met een beetje water of suikervrije appelmoes.

Horen. Paarden hebben een goed gehoor. Ze kunnen zonder moeite de voeremmers horen die aan de andere kant van de stal worden gevuld en ze kunnen het knisperende geluid horen van een pepermuntje dat op ongeveer dezelfde afstand wordt uitgepakt. Om voernijd te voorkomen bij paarden die helemaal geen krachtvoer nodig hebben, kan je ze het beste toch een paar brokjes geven om de rust te bewaren.

Voelen. Als je ooit goed hebt gekeken terwijl je paard graast, zul je zien dat hij zijn lippen gebruikt om de minder aantrekkelijke sprietjes opzij te duwen terwijl hij iets uitkiest dat hij lekkerder vindt. Geur en smaak worden ook gebruikt, maar gevoel is hier het belangrijkst; het paard kan niet zien wat zich direct onder zijn neus bevindt, dus vertrouwt hij op zijn gevoelige lippen om te voorkomen dat hij taaie of stekelige planten eet. Deze lippen kunnen ook in bramenstruiken zoeken, het rijpe fruit eruit plukken en voorzichtig naar buiten komen zonder geprikt te worden! Maar ook als het paard zijn neus in zijn voerbak steekt en iets tegenkomt dat hij niet verwacht, kan hij achteruit springen, en flink snuiven van frustratie.

Als uw paard een reactie op het voer vertoont die u niet begrijpt, probeer dan te bedenken welke signalen hij mogelijk verwerkt via zijn ogen, neus, oren, tong of huid. Door de zintuigen van het paard in gedachten te houden, kan het gedrag worden verklaard en kan je voorkomen dat de voedingsroutines van jouw paard worden verstoord.