Risicofactoren voor Equine Metabolic Syndrome.

Equine Metabolic Syndrome, of EMS, is een term die verwijst naar een reeks aandoeningen waaronder obesitas, insulineresistentie en de neiging tot hoefbevangenheid. Omdat hoefbevangenheid intense pijn veroorzaakt en vaak het einde van de carrière van een paard aangeeft, is het belangrijk dat eigenaren zich bewust zijn van de tekenen en risicofactoren voor EMS in de beginfasen. Vroeg ontdekt kan geprobeerd worden EMS onder controle te houden, om de kans te minimaliseren dat een paard daadwerkelijk hoefbevangenheid ontwikkelt.

Klinische symptomen (zoals abnormale lipiden- en insuline niveaus) kunnen alleen worden gevonden door een dierenarts bloedonderzoek te laten uitvoeren. Er zijn echter ook risicofactoren en symptomen die je als eigenaar op kan merken:

• Obesitas, ofwel een overmatige score voor lichaamsconditie.
• Een zware, harde hals, zelfs als het lichaam van het paard niet te dik lijkt.
• Weinig tot geen beweging/training.
• Eerdere periodes van hoefbevangenheid. 
• Te rijke voeding.

De meeste gevallen van EMS worden gezien bij paarden die klaar zijn met groeien, maar die niet erg oud zijn, ongeveer 5 tot 8 jaar. Pony’s en paarden uit zwaardere rassen worden vaker gediagnosticeerd met EMS dan bijvoorbeeld warmbloedpaarden. Eigenaren die een of meer van deze symptomen bij hun paarden herkennen, moeten zich realiseren dat paarden met EMS een grotere kans op hoefbevangenheid hebben dan degenen in de anderen. Het is aan te raden om contact op te nemen met een dierenarts, omdat deze de resultaten van bloedonderzoeken en een lichamelijk onderzoek kan gebruiken om eventueel de diagnose EMS vast te stellen.

Het European College of Equine Internal Medicine heeft onlangs samen met veterinaire endocrinologen duidelijke richtlijnen vastgesteld voor het diagnosticeren en managen van EMS. Na beoordeling van de risicofactoren voor EMS, zoals obesitas en de onderliggende oorzaken (voornamelijk insulinedysregulatie), zijn de beschikbare tests voor EMS besproken en is de nadruk gelegd op de noodzaak van behandeling na diagnose.

EMS wordt voornamelijk onder controle gehouden door voedingsstrategieën en trainingsprogramma’s die gericht zijn op het verbeteren van insulineregulatie en het verminderen van overgewicht. In sommige gevallen kunnen farmacologische hulpmiddelen nuttig zijn. Het management bij EMS is gebaseerd op een langetermijnstrategie, die toewijding en discipline vereist van de eigenaar, en ondersteuning en begeleiding van de behandelend dierenarts. Wat het management betreft, zijn zeer duidelijke aanbevelingen naar voren gekomen. Omdat veel paarden met EMS aan overgewicht lijden, richt dieetmanagement zich op gewichtsverlies. De nieuwe richtlijnen stellen het volgende:

• Zwaarlijvige paarden kunnentussen de 0,5 en 1,0% van hun lichaamsgewicht per week afvallen, tot een gezond gewicht bereikt is.
• Gewichtsverlies kan worden bereikt door het aanbieden van een op ruwvoer gebaseerd rantsoen van in totaal 1,4 – 1,7% van het lichaamsgewicht per dag. Dit betekend dat als een paard 450 kg weegt, dagelijks 6.4-7.7 kg geschikt ruwvoer aangeboden wordt. Let er hierbij op dat het droge stof gehalte hoog genoeg is.
• Bied ruwvoer aan met <10% niet-structurele koolhydraten (suikers) om de toename van insuline te beperken. Om dit doel te bereiken kan een analyse van het ruwvoer en weken van het hooi vereist zijn.
• Als een paard of pony moeilijk gewicht verliest, is het raadzaam om een nutritionist te raadplegen. Zelf de grenzen opzoeken kan blijvende schadelijke gevolgen hebben.

Veel paarden hebben een balancer nodig om ervoor te zorgen dat ze alle noodzakelijke vitaminen en mineralen binnenkrijgen. Het is verstandig om geen fruit, groenten of andere lekkernijen aan obese paarden aan te bieden. Training speelt ook een belangrijke rol bij gewichtscontrole, maar het exacte programma varieert van paard tot paard en is afhankelijk van de belastbaarheid.

Hoewel deze stappen niet garanderen hoefbevangenheid te voorkomen, kan het zeker positief bijdragen aan de gezondheid. Ongeacht of een paard EMS heeft, zijn er nog andere voordelen bij het verliezen van overtollig lichaamsgewicht: betere inspanningstolerantie, meer energie en minder inspanning en slijtage van de gewrichten.

Raadpleeg een voedingsadviseur voor een optimaal dieet, informatie over voeranalyse, hooiweekstrategieën en voedingssupplementen die uw EMS-paard ten goede kunnen komen. Het is niet verstandig dit traject zelfstandig aan te gaan zonder hulp van voedingsdeskundigen en dierenartsen.